In een wereld waarin alles voortdurend verandert, speuren bedrijven naar strategieën om hun groei en concurrentievermogen een boost te geven. Fusies en Overnames (M&A) schitteren vaak bovenaan deze lijst als het allemaal wat sneller moet of mag gaan. Deze tactiek heeft een bijzondere aantrekkingskracht op bedrijven die nieuwe horizonten willen verkennen, een voorsprong in de concurrentiestrijd willen verwerven, of cruciale technologieën en expertise willen binnenhalen. Vooral wanneer een nieuwe generatie leiders het roer overneemt – leiders die eerder geneigd zijn om gedurfde groeistrategieën te omarmen in plaats van zich tevreden te stellen met de trage organische groei. Al gaat dit vaak gepaard met een instap van een investeerder, al dan niet private equity.
De bedrijfswereld heeft zich omgevormd tot een racebaan waarop de snelheid van groei vaak bepaalt of een bedrijf overleeft. Na de overlevingsfase gaat het vaak om bedrijfswaarde sneller op te bouwen. In een economie die grilliger is dan ooit en markten die voortdurend evolueren, wint het belang van vastberaden besluitvorming aan kracht.
Wanneer m&a wel de juiste groeistrategie is
Is M&A de juiste benadering voor jou? Of, hoe surf je over de golven van M&A en bepaal je of dit de juiste strategie is voor je bedrijf? Laten we wat dieper ingaan op enkele scenario’s waarin M&A kan dienen als een effectieve turbomotor voor groei:
- het dichten van essentiële gaten: M&A kan de deuren openen naar aanvullende diensten of klanten die voorheen buiten bereik lagen. Het kan je helpen om snel geloofwaardigheid op te bouwen in nieuwe gebieden, vooral wanneer je doelwit al een stevige positie inneemt in die domeinen.
- talent en intellectuele eigendommen vergaren: In een tijd waarin getalenteerde mensen schaars zijn, kan M&A een directe route zijn naar ervaren teams en waardevolle intellectuele eigendommen, waardoor je bedrijf een concurrentievoordeel behaalt. Elke klant vraagt toch naar je best mogelijke team.
Grote technologie-bedrijven verwerven elk jaar tientallen startups in de vorm van een ‘Acqui-hire‘ (Acquisitie + Aannemen · Talentverwerving). Omdat de kosten voor het aannemen van uitstekend talent zo hoog zijn, kan dit leiden tot aanzienlijke besparingen in recruteringsmiddelen. Maar ook op kleinere schaal is het vinden van founders/trekkers van units erg moeilijk en kan m&a een oplossing bieden. - synergieën ontginnen: Of het nu gaat om kostenbesparingen door gedeelde diensten of een injectie van kwaliteit dankzij gecombineerde expertise, de synergieën die uit M&A voortkomen, kunnen aanzienlijke waarde toevoegen.
- de introductie van nieuwe bedrijfsmodellen: M&A kan de weg effenen voor innovatieve bedrijfsmodellen. Denk aan de samensmelting van een servicegericht bedrijf met een platformgericht bedrijf, wat kan leiden tot een krachtig Software-with-a-Service (SwaS) model.
- tijdwinst en leercurves inperken: Waarom het wiel opnieuw uitvinden als je een bedrijf kunt overnemen dat al succesvol is in wat je wilt doen? M&A kan je helpen om sneller de markt te betreden. Snelheid is één ding; of dit met minder obstakels op de weg komt, is een andere kwestie. Dit moet zorgvuldig worden afgewogen. Aan de andere kant kan snelheid in de meeste markten betekenen dat je ook sneller waarde opbouwt.
Foute Redenen voor M&A
Een fusie of overname vergt serieuze inzet van tijd, geld en focus, en leidt af van de kernmissies van de bedrijven. Het heeft alleen zin om dit soort moeite te steken in een deal als de gecombineerde entiteit waardevoller zal zijn dan de twee bedrijven afzonderlijk. Als je verwacht dat het een nulresultaat oplevert, is de moeite het niet waard. Zoals eerder besproken, ben je op zoek naar synergie – waar de gecombineerde bedrijven uitzonderlijke waarde creëren via efficiëntieverbeteringen, grotere marktmacht, of een ander mechanisme.
Desondanks zijn veel fusies en overnames gedreven door motieven die niets te maken hebben met het creëren van synergie. Hier zijn enkele M&A-strategieën die waarschijnlijk slecht zullen uitpakken:
- een concurrent heeft net een bedrijf gekocht: Laten we het noemen wat het is: jaloezie. Een bedrijf overnemen om gelijke tred te houden met een rivaal is zelden een winnend recept. Het is een reactieve en niet-strategische zet. En dit maakt je des te waarschijnlijker om een bedrijf over te nemen om de verkeerde redenen en zonder de zorgvuldige due diligence die fatale gebreken in de deal aan het licht brengt. Je zou veel beter af zijn als je je eigen koers uitzet en je concurrenten zich zorgen over jou laat maken.
- je wilt voorkomen dat een concurrent een bedrijf koopt: Tenzij je van plan bent een bedrijf over te nemen om het vervolgens op te doeken (wat vaak een zwakke strategie is omdat het geen inkomsten genereert), zijn preventieve overnames bijna altijd een slecht idee. Omdat je probeert de prijs te grijpen voordat iemand anders dat doet, is ongeduld vaak sterker dan voorzichtigheid. En je bent waarschijnlijk niet op jacht naar de deal vanwege de strategische waarde of krachtige synergie met het andere bedrijf; je doet het als een defensieve zet. In dit scenario zijn de sterren bijna perfect uitgelijnd voor een epische mislukking.
- je hebt overtollige cash: Dus je zit op een berg cash en wilt dit uitgeven. Laat je niet verleiden. Het hebben van middelen is geen reden op zich om ze te besteden. Het is beter om eerst een sterke reden te hebben en vervolgens te bepalen hoe je het kunt financieren. Apple, een van de rijkste bedrijven ter wereld, kiest heel bedachtzaam wanneer ze bedrijven overnemen. Als Apple besluit om een bedrijf te verwerven, is er altijd een langetermijnstrategie, en het hele bedrijf komt er bijna altijd sterker uit.
- je hebt een goed buikgevoel:
Het mag misschien gek klinken, maar veel bedrijven gaan een deal aan om geen andere reden dan “het lijkt wel een goed idee.” Buikgevoelens vervangen geen solide strategie, zorgvuldige planning en grondig onderzoek. M&A is geen proefhuwelijk met een snelle scheidingsmogelijkheid. Het gaat om reputatie, focus en het leven van echte mensen in deze bedrijven. Dat betekent niet dat je nooit snel moet handelen. Als je strategische voorbereiding is afgerond en een M&A-dossier voldoet aan alle vooraf vastgestelde criteria, kun je natuurlijk sneller handelen.
En als je wilt diversifiëren?
Er is niets mis met het spreiden van risico’s op zich. Maar het is meestal niet de meest voor de hand liggende reden om een bedrijf over te nemen. Diversificatie als motivatie voor M&A wordt vaak pas ingezet nadat andere M&A-paden zijn verkend.
Diversificatie via M&A kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben, afhankelijk van de specifieke situatie en de bedrijfsdoelstellingen. Hier zijn enkele overwegingen:
Enkele goede redenen voor diversificatie door M&A zijn:
- risicobeperking: Diversificatie kan zinvol zijn als je bedrijf opereert in een zeer gespecialiseerde markt en kwetsbaar is voor schommelingen of drastische veranderingen. Het verwerven van bedrijven in verschillende markten kan het risico spreiden en stabiliteit bieden. Synergie heeft hier aanvankelijk minder nadruk.
- toegang tot nieuwe groeikansen: Diversificatie via M&A kan een bedrijf helpen om nieuwe markten, klanten of productlijnen te betreden die anders moeilijk bereikbaar zouden zijn. Dit kan groeikansen bieden. De keuze tussen kopen en bouwen moet hier worden gemaakt, rekening houdend met de bestaande sterke punten van het bedrijf, maar ook de benodigde snelheid om de markt te betreden, wat vooral belangrijk kan zijn in de technologiesector.
En slechte redenen voor diversificatie via M&A:
- gebrek aan strategische samenhang: Als diversificatie plaatsvindt zonder een duidelijke strategische visie en samenhang, kan dit leiden tot een verlies aan focus en verwarring binnen het bedrijf. Het is belangrijk dat diversificatie past binnen de overkoepelende bedrijfsstrategie.
- overmatige financiële lasten: Als het bedrijf financiële middelen moet inzetten die het niet kan dragen om te diversifiëren, kan dit leiden tot financiële problemen en overmatige schulden.
- verlies van specialisatie: In sommige gevallen kan diversificatie leiden tot een vermindering van specialisatie. Kopers geven vaak de voorkeur aan gespecialiseerde aanbieders en zijn bereid om meer te betalen voor hun expertise. De juiste branding- of merkenstrategie is cruciaal en moet zorgvuldig worden besproken, zowel met experts als met de overgenomen partij.
Het moge duidelijk zijn: het benaderen van M&A als een strategische beslissing is van cruciaal belang. Het is niet voldoende om een deal na te jagen om eenvoudige redenen zoals overtollig kasgeld, concurrentiedruk, preventieve overnames of een intuïtief goed gevoel.
